AFM gaat behoefte zorgplicht bij beheer inventariseren

28 april 2020 om 13:00

In haar jaarlijkse wetgevingsbrief aan de minister van Financiën heeft de AFM aangegeven komend jaar te gaan inventariseren waar behoefte bestaat aan concretisering van het wettelijk kader over zorgplicht bij beheer. De AFM meldt dat zij graag met de minister in overleg gaan over de uitkomsten.

Artikel 4:24a Wft

Na een lange politieke en maatschappelijke discussie is op 1 januari 2014 artikel 4:24a Wft in werking getreden. Dit artikel behelst een zogenaamde ‘generieke zorgplicht’ bepaling. De AFM had al in 2012 aangegeven behoefte te hebben aan dergelijke bepaling, omdat ze in sommige dossiers evidente misstanden tegenkwamen en op basis van de toenmalige wetgeving over onvoldoende toezicht maatregelen beschikten om te kunnen handhaven. Vanuit de financiële dienstverlening, en ook de rechtsgeleerden, was er stevige kritiek op het wetsvoorstel. De zorgplicht van een financieel dienstverlener is stevig verankerd in het privaatrecht (artikel 7:400 BW e.v.) en hoort daarom niet thuis in het publiekrecht. Dit heeft ertoe geleid dat artikel 4:24a Wft ook uitsluitend mag worden gebruikt in geval van ‘evidente misstanden’ en nadat de financieel dienstverlener de betreffende handelswijze voortzet, na hiervoor te zijn gewaarschuwd door de AFM. Ook is afgesproken dat de werking van het artikel na verloop van tijd zou worden geëvalueerd. De eerste evaluatie heeft in 2016 plaatsgevonden (zie de brief aan de Raad van State). De conclusie van de evaluatie was kort gezegd dat de regeling goed functioneerde. De minister heeft toegezegd de volgende evaluatie voor 1 januari 2022 aan de Raad van State te zenden.

Tekst artikel 4:24a Wft Een financiëledienstverlener neemt op zorgvuldige wijze de gerechtvaardigde belangen van de consument of begunstigde in acht. Een financiëledienstverlener die adviseert, handelt in het belang van de consument of begunstigde. De Autoriteit Financiële Markten geeft met betrekking tot het eerst en tweede lid slechts toepassing aan artikel 1:75 bij evidente misstanden die het vertrouwen in de financiëledienstverlener of in de financiële markten kunnen schaden. Onze Minister zendt binnen drie jaar na inwerkingtreding van dit artikel aan de Staten-Generaal een verslag over de doeltreffendheid en de effecten van dit artikel in de praktijk.

Onderzoek AFM

Het onderzoek van de AFM lijkt erop gericht om enerzijds invulling te geven aan de evaluatie die volgend jaar moet plaatsvinden, maar is anderzijds wellicht ook voedingsbodem voor een nieuwe leidraad door de AFM. Wat ons betreft is dit laatste overbodig. De gerechtelijke uitspraken en de uitspraken van het KiFiD geven voldoende richting aan de wijze waarop de financieel dienstverlener zijn zorgplicht bij beheer dient in te vullen. Wij zijn ons ervan bewust dat op het gebied van deze zorgplicht verbetering mogelijk is, maar daar gaat een nieuwe leidraad niets aan toevoegen.

Wat kunt u doen?

Zorgplicht bij beheer is altijd een lastig item. Hoe zorg je dat de juiste klanten de juiste aandacht krijgen? Wij signaleren dat bemiddelaars met voornamelijk verzekeringen in de portefeuille actiever op het beheer acteren dan adviseurs en bemiddelaars in complexe en impactvolle producten. Dit komt wellicht doordat bij verzekeringen een doorlopende provisie wordt betaald en de dienstverlening op deze wijze ook is gefinancierd. Bij complexe en impactvolle producten is dat lastiger. De klant is vaak niet bereid om te betalen voor zorgplicht bij beheer, maar ook de adviseurs zijn vaker transactie gericht. Maak daarom duidelijke afspraken met uw klanten over de zorgplicht bij beheer bij het aangaan van de dienstverlening. Leg de afspraken vast in uw CRM en agendeer ze. Wil een klant geen zorgplicht bij beheer afnemen? Leg dit dan ook duidelijk vast in uw dossier en wijs de klanten op de mogelijke (financiële) risico’s. Als u zorgplicht bij beheer uitvoert, leg dan duidelijk de contactmomenten en de gemaakte afspraken vast. Bevestig de uitkomsten van het contactmoment schriftelijk aan uw klant.

Wat kan SVC voor u doen?

In onze audits bij overname van een portefeuille of een bedrijf (due diligence) maakt het onderzoek naar de doorlopende zorgplicht al een vast onderdeel van het programma uit. Ook verrichten wij steeds vaker onderzoek naar de uitvoering van deze zorgplicht, omdat ondernemers merken dat de risico’s op dit gebied beginnen toe te nemen. Klanten worden steeds assertiever en stappen sneller naar het KiFiD of de Burgerlijke rechter. Wilt u meer informatie over een zorgplicht onderzoek? Neem dan contact met ons op. Wij informeren u graag over de mogelijkheden.