Zorg dat consumenten een krediet krijgen dat verantwoord is

16 februari 2022 om 17:30

Voor 2022 heeft de AFM weer een aantal aandachtspunten op de agenda van 2022 gezet. Dit zijn onder andere het waarborgen van belangen van deelnemers in nieuw pensioenstelsel, voldoende bescherming voor retailbeleggers en er op toezien dat aanbieders van krediet ervoor zorgen dat consumenten een krediet krijgen dat verantwoord is. Dat laatste punt lichten we verder uit. 

Door de krapte op de woningmarkt stijgen de huizenprijzen. Daarbij is er ook de wens om te verduurzamen. Een gevolg is dat er uitzonderingen gebruikt kunnen worden, zodat klanten meer kunnen lenen dan volgens het Nibud verantwoord is. Daarnaast wordt de hypotheek soms ook aangevuld met een consumptieve lening. Dit brengt het risico met zich mee dat consumenten gedurende de looptijd, of aan het einde daarvan in de financiële problemen kunnen komen. Een oplopende rente of daling van de huizenprijzen kan de situatie nog verder verslechteren. 

Verantwoorde lening 

De AFM wil dan ook bereiken dat ten aanzien van consumptief krediet de aanbieders ervoor zorgen dat consumenten een verantwoorde lening krijgen. In 2022 wordt nadrukkelijk ingezet op toetsing van aanbieders. Of zij voldoen aan de in 2021 van kracht geworden nieuwe leennormen en het veilig verstrekken van (nieuwe soorten) kleine kredieten. Bij dit laatste valt te denken aan webshopkrediet, achteraf betalen, creditcards en roodstanden.
 
De toezichthouder verwacht van de marktpartijen dat zij een bijdrage leveren aan het verminderen van problematische schulden en het versterken van de financiële weerbaarheid van consumenten. De leennormen voor consumptief krediet moeten daarbij worden nageleefd. Daarnaast is het niet meer onbeperkt mogelijk om binnen een doorlopend krediet onbeperkt opnames te doen.
  
De kredietaanbieder moet conform de nieuwste VFN gedragscode periodiek blijven toetsen of het doorlopend krediet nog steeds past bij de financiële situatie van de kredietnemer. Bij de aanbieder rust de verantwoordelijkheid, in samenwerking met het intermediair, om in contact met de consument vast te stellen of nog sprake is van kredietverlening die aansluit bij de huidige financiële situatie en bij de huidige bepalingen uit de VFN-Gedragscode, die toezien op kredietwaardigheidstoetsing.  
 
Voor doorlopend kredietovereenkomsten die zijn aangegaan na 1 mei 2019 geldt dat na 36 maanden moet worden getoetst of het uitnuttingspercentage van het krediet boven de 70% ligt. Wanneer dit het geval is, is er sprake van verplichte actualisatie. De huidige persoonlijke en financiële gegevens van de klant moeten worden opgevraagd, zodat beoordeeld kan worden of de lopende lening nog verantwoord is. Is dit niet het geval of wanneer de klant geen actuele gegevens aanlevert, wordt de lening geblokkeerd.  
 
In samenwerking met de sector wil de AFM bekijken of mogelijk is om consumenten periodiek een financieel overzicht te verstrekken. Het doel daarvan is om hen daarmee meer inzicht te geven in hun financiële situatie. De AFM gaat zich daarnaast nationaal en internationaal inzetten voor noodzakelijke en gewenste aanpassingen in wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld bij de Europese richtlijn voor consumentenkrediet, de Consumer Credit Directive, de consumenten beschermt tegen schadelijke praktijken in de consumptief kredietmarkt.  

Wat kunt u doen? 

De AFM geeft aan met name bij de aanbieders te gaan kijken of er verantwoorde leningen worden afgesloten. Maar als de klant u benadert voor advies en/of bemiddeling voor een consumptief krediet, dan ligt de verantwoordelijkheid (ook) bij u. Beoordeel of de lening en de bijbehorende maandlast verantwoord is. Het kan volgens de cijfers kloppen, maar het is uw taak als adviseur om te beoordelen of de lening ook past binnen de persoonlijke en financiële situatie van de klant. Belangrijk daarbij is dat ook beoordeeld moet worden welke de risico’s de klant kan en wil lopen. Door tijdens de looptijd regelmatig contact te onderhouden met de klant en zijn gegevens actueel te houden, kan tijdig beoordeeld worden of aanpassing van een lopend product nodig is. Ook voor het financieel gezond houden van de klant is een belangrijke taak weggelegd voor de adviseur. 

Wat kan SVC voor u doen? 

Met het SVC Kennisportal beschikken wij over een krachtige tool om u te ondersteunen met pragmatische procedures, instructies, formulieren en sjablonen. Zoals motivatievragen die u kunnen ondersteunen bij het opstellen van een volledig advies. Met het SVC compliance abonnement krijgt u toegang tot ons Kennisportal, ontvangt u onze nieuwsbrieven, kunt u gebruik maken van de Wft helpdesk en kunt u 4 keer per jaar een adviesdossier ter beoordeling voorleggen. Wilt u meer informatie over het compliance abonnement of het Kennisportal? Neemt u dan contact met ons op.