Was oversluiten wel een goed advies?

13 januari 2023 om 11:30

Op advies van de adviseur heeft de klant haar hypothecaire geldlening overgesloten. De klant klaagt over de bejegening van de adviseur tijdens het adviesgesprek en over de kwaliteit van zijn advies. De commissie dient te oordelen over de vraag of de adviseur tekortgeschoten is in zijn dienstverlening en zo ja, of de adviseur gehouden is tot het betalen van schadevergoeding. 

De feiten 

Eind december 2021 heeft de adviseur de klant, in het kader van nazorg, telefonisch benaderd voor een vrijblijvend gesprek medio januari 2022 over haar aflosvrije hypothecaire geldlening (hierna: geldlening). De rentevast periode van de geldlening 20 jaar zou eindigen in 2026. De looptijd zou eindigen in 2036. 

Eind januari 2022 heeft de klant het adviesrapport van de adviseur ontvangen. In dit rapport staat dat de dienstverlening bestaat uit advies en € 3.500,- kost. In het rapport wordt de boeterente indicatief gesteld op € 4.000,-. Wens van de klant is dat de nieuwe hypotheek maximaal aflosvrij moet zijn, met een maximale rentevast periode van 30 jaar en een maximale looptijd van 30 jaar. Het advies van de adviseur sluit daarop aan.
  
De geldlening is eind april 2022 overgesloten met een 10-jaars vaste rente. Aan boeterente is € 1.101,52 in rekening gebracht. In het rapport is niet opgenomen wat de reden van afwijking van de wens van de klant en advies van de adviseur is. 

De klacht van de klant valt uiteen in twee delen. Allereerst klaagt de klant over de handelwijze van de adviseur. De afspraak, die als servicebezoek was geduid, kwam tot stand na telefonische colportage, aldus de klant. De klant heeft het gesprek niet als vrijblijvend ervaren. Zij voelde zich door de adviseur onder druk gezet om op de avond van het gesprek diverse documenten te ondertekenen waaronder de opdracht tot dienstverlening. Ze heeft dat document niet gelezen voordat ze tekende.  

Voorts klaagt de klant erover dat de hoogte van de oversluitkosten niet in verhouding staan tot de verrichte werkzaamheden, de eenvoud van de bestaande geldlening en de rentebesparing. De klant is van mening dat als ze de geldlening niet had overgesloten maar alleen het rentecontract vroegtijdig had opengebroken ze slechts administratiekosten had hoeven te betalen. De kosten van de notaris, de taxatie en de advieskosten waren haar dan niet in rekening gebracht. De klant heeft haar (netto) schade begroot op € 3.000,-. 
 
De adviseur ontkent dat hij in zijn dienstverlening is tekortgeschoten. De klant is geïnformeerd over de voor- en nadelen van het oversluiten. Dit blijkt ook uit het adviesrapport. De klant heeft een weloverwogen keuze kunnen maken en besloten de geldlening over te sluiten. De verrichte werkzaamheden rechtvaardigen de afgesproken vergoeding.  

De beoordeling 

Uit de rechtspraak blijkt dat een adviseur tegenover zijn opdrachtgever (in dit geval de klant) de zorg moet betrachten die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend adviseur mag worden verwacht. Van de adviseur mag verder worden verwacht dat hij de klant zodanig informeert over de mogelijkheden naar aanleiding van haar wensen, haar ook informeert de gevolgen van haar keuze, zodat de klant een weloverwogen beslissing kan nemen. 
 
De commissie neemt waar dat partijen het gesprek anders hebben ervaren. De adviseur heeft opgemerkt dat de klant twijfelde over het ondertekenen van de overeenkomst van opdracht. Dat de adviseur de klant onder druk heeft gezet, is hieruit echter niet af te leiden. Daarnaast komen de nu negatief geduide gevolgen van het tekenen van de overeenkomst van opdracht zonder lezing vooraf, voor rekening en risico van de klant.  

Over de kwaliteit van de geleverde dienstverlening, overweegt de commissie als volgt. De adviseur is degene die bij uitstek geacht wordt in staat te zijn inzicht te geven in de totstandkoming van zijn advies. De adviseur heeft aangegeven dat aantekeningen niet worden gemaakt en gespreksverslagen niet worden opgesteld. De afwezigheid deze stukken en bestudering van het rapport brengen de commissie tot het oordeel dat de adviseur de klant niet in staat heeft gesteld een weloverwogen keuze te maken.  

De commissie merkt allereerst op dat het de wens van de klant was te willen weten of oversluiten voor haar gunstiger zou zijn dan haar huidige aflosvorm te wijzigen. Dat deze wens bij de adviseur bekend was en is opgenomen in het adviesrapport. In het rapport staat echter niet vermeld dat SNS kennelijk geen 30 jaar vaste rente aanbiedt en dat de adviseur niet kan bemiddelen voor SNS producten. Ook staat er niet in dat de klant de geldlening (dus) moet oversluiten als zij haar rente voor 30 jaar wil vastzetten. 
 
Er is geen vergelijking gemaakt tussen het openbreken van het rentecontract voor de maximale vaste renteperiode van 20 jaar bij de huidige geldverstrekker en het oversluiten van de geldlening. Tot slot wordt opgemerkt dat niet in het rapport de uiteindelijke gekozen rentevast periode van 10 jaar is verwerkt.  

Naar het oordeel van de commissie heeft de adviseur hiermee niet voldaan aan zijn plicht zich er voldoende van te verzekeren dat de door hem verstrekte adviezen aansluiten bij de \wensen van de klant. De adviseur heeft daarnaast niet voldaan aan zijn plicht de klant zodanig te informeren over de gevolgen van haar keuze, dat zij, gelet op haar wensen, een weloverwogen beslissing kon nemen. Dit betekent dat de adviseur zijn zorgplicht tegenover de klant heeft geschonden.  

De adviseur is dan ook toerekenbaar tekortgeschoten in zijn verplichtingen voortvloeiend uit de overeenkomst van opdracht en is aansprakelijk voor de daardoor ontstane schade.  
De commissie ziet geen aanleiding om de kosten van het advies te matigen. De klant had deze kosten ook moeten maken als het adviestraject gereconstrueerd kon worden. De commissie begroot de schade die de klant als gevolg van de zorgplichtschending heeft geleden en die de adviseur moet voldoen op € 1.511,-.  

Wat kunt u doen? 

Bij ieder advies is het van belang dat uit het adviesrapport blijkt dat het advies aansluit bij de wensen en doelstellingen van de klant. Daarbij is ook van belang om de eventuele alternatieven die u in uw analyse heeft meegenomen te vermelden. Een goed advies is ook om de klant te bevestiging dat de lopende hypotheek nog prima voldoet. Luidt uw advies om de hypotheek over te sluiten? Maak dan een berekening van de te maken kosten en de terugverdienperiode. Vergelijk ook de voorwaarden van de huidige hypotheek met de nieuwe voorwaarden en leg deze voor aan de klant. Zo kan de klant een goede weloverwogen beslissing nemen. Daarnaast willen wij u erop wijzen dat ook uit deze uitspraak blijkt dat het maken van aantekeningen en gespreksverslagen van groot belang zijn.  

Wat kan SVC voor u doen? 

Het SVC Kennisportal bevat onder andere instructies en beleidsdocumenten op het gebied van advies en bemiddeling, waaronder het oversluiten van een hypotheek. Daarnaast is ook de Leidraad hypotheekadvies – Oversluiten terug te vinden in de Kennisportal. Wilt u meer informatie over ons Kennisportal of een vrijblijvende demonstratie? Neemt u dan contact met ons op.